„Błędny projekt” a pasożyty

Pewien student z mojego seminarium przedstawił treść bardzo interesującego artykułu na temat świdrowców, pasożytów krwi, które wywołują chorobę afrykańskiej śpiączki.^[1] Okazuje się, że istnieje parę różnych gatunków tego pasożyta, z których jeden nigdy nie zaraża ludzi. Gatunek ten jest wrażliwy na ludzką surowicę, co znaczy, że ginie, gdy styka się z surowicą ludzkiej krwi. Ma on gen kodujący tę wrażliwość. Okazuje się, że gatunek, który zaraża ludzi, nie jest wrażliwy na surowicę ludzkiej krwi.

Nauczono nas myśleć o takim przystosowaniu jako o dobroczynnej mutacji, która prowadzi do nowej cechy i zwiększonego dopasowania do środowiska (fitness). Jednak absolutnie fascynujące okazało się, że ten gatunek, który jest wrażliwy na surowicę ludzkiej krwi, jest formą ancestralną (wcześniejszą), a ten, który wywołuje chorobę, jest formą pochodną. Forma zakaźna dla człowieka utraciła więc część informacji! Utraciła ona gen, który czyni ją wrażliwą na surowicę ludzkiej krwi, a nie — jak sugeruje ogólny schemat ewolucjonistyczny — zyskała jakiś gen, czyniący ją odporną na tę surowicę.

Dlatego świdrowce w postaci, w jakiej zostały pierwotnie stworzone, nigdy nie mogły zarażać ludzi ani wywoływać choroby, ponieważ zaprojektowano je tak, by ginęły w obecności ludzkiej krwi. Dopiero wskutek „dewolucji” i utraty informacji uzyskały taką niszczycielską zdolność.

Musimy być ostrożni, gdy przedstawia się nam przypadki „błędnego projektu”, gdyż w rzeczywistości mogą to być przypadki właściwie zaprojektowane.

David  A. DeWitt

Przypisy

^* Department of Biology, Liberty University.

^[1] Hoang Van Xong, Luc Vanhamme, Mustapha Chamekh, Chibeka Evelyn Chimfwembe, Jan Van Den Abbeele, Annette Pays, Nestor Van Mairvenne, Raymond Hamers, Patrick De Baetselier, and Etienne Pays, AVSG Expression Site — Associated Gene Confers Resistance to Human Serum in Trypanosoma rhodesiense, Cell 1998, vol. 95, s. 839-846.

Źródło: Na Początku... nr 4 (2001), s. 121-122. ("Mis-design" and parasites, artykuł nadesłany do Na Początku... Z jęz. angielskiego tłumaczył Mieczysław Pajewski.)