Marcin Rotkiewicz, Pajęcza stal. Biologiczna stal zrewolucjonizuje przemysł i medycynę, Wprost 20 maja 2001, nr 20, s. 79.

Nici pajęcze charakteryzują się cechami, jakich nie posiadają żadne materiały wytwarzane przez człowieka, nawet przez wyrafinowane laboratoria techniczne. Wytrzymują nacisk niemal taki sam jak najlepsza stal, lecz mają kilkakrotnie mniejszą gęstość, a więc i wagę. Gdyby się udało wyprodukować tę biologiczną „stal”, można by jej użyć do budowy samolotów, samochodów czy produkcji kamizelek kuloodpornych. Przydatna też byłaby w medycynie, gdzie wykorzystywano by ją do produkcji sztucznych wiązadeł i ścięgien oraz bardzo cienkich nici chirurgicznych.

Pająk przędzie nici przy pomocy gruczołów produkujących białka o różnych składzie chemicznym. Nić powstaje z ich połączenia i w zależności od ich proporcji ma różne właściwości, może być np. lepka (by unieruchomić ofiarę) lub gładka (by pająk bezpiecznie mógł się po niej poruszać).

Uczeni od dawna próbowali odtworzyć sposób produkcji nici pajęczych, ale bez rezultatu; nie udawała się synteza tak długich łańcuchów białkowych, jakie występują w naturalnych niciach pająka. Są jednak pewni, że wkrótce za sprawą biotechnologii uporają się z trudnościami. Białka pajęcze mają być produkowane przez zmodyfikowane genetycznie kozy, do DNA których wstawiono pajęcze geny kodujące budowę białek, jakich pająki używają do produkcji nici.

Nici pająka powstają w temperaturze otoczenia pod ciśnieniem zbliżonym do atmosferycznego. Zwierzęta te używają do ich wytwarzania prostego rozpuszczalnika — wody. Jak to się stało, że coś, czego dotąd nie może powtórzyć zaawansowana technika, z taką łatwością produkują niewielkie zwierzątka? Odpowiedź jest prosta: „Wypracowanie niezwykle oszczędnej techniki produkcji umożliwiła pająkom długotrwała ewolucja”, pisze autor. No, jasne. Skoro ewolucja i do tego długotrwała, to już nic więcej wyjaśniać nie trzeba.

Ewolucja. Niewinne słowo, a ile rzeczy potrafi wyjaśnić...

Mieczysław  Pajewski

Przypisy

Źródło: Na Początku...maj-czerwiec 2001, nr 5-6 (142-143), s. 188.